Familiestrijd

Thomas van Aalten - Leeuwenstrijd

Wat een heerlijke herkenning en wat een heerlijk boek! Een aanrader.
Toch heb ik er nog wel wat op aan te merken. 

Waar hebben we het over? 

Het verhaal gaat over vier generaties Dona. Hun stamvader Tonio Dona trok  omstreeks 1906 vanuit Italië naar Nederland, om in de Limburgse mijnen te gaan werken. Zijn afstammelingen Gino, Eduard, Salvador en Luca verhalen over hun leven en over de keuzes die ze maakten. Daarmee beschrijven ze ruim driekwart eeuw persoonlijke geschiedenis en wereldgeschiedenis, maar ook de geschiedenis van het dagelijks leven. Verschillende rode draden lopen daar doorheen, waarvan de belangrijkste een leeuwenkostuum is. Aanvankelijk werkte Gino als circusartiest in dat kostuum, later vlucht hij erin naar Amerika. De volgende generaties gebruiken het pak voor feestjes, of om ‘dingen te regelen’. Maar het kostuum staat ook voor de strijd die ieder levert: strijd met zichzelf, strijd tegen de vorige generatie.

Er zijn meer lijntjes die terugkomen. Zo zie je hoe elke generatie zijn eigen keuzes maakt op politiek- en maatschappelijk terrein. Daarbij zet iedere generatie zich af tegen de vorige en maakt een totaal andere keuze. De lange neus die het jongetje op de omslagfoto trekt tegen zijn vader (?) symboliseert de familie Dona. De generaties zijn als de slinger van een klok, steeds van het ene naar het andere uiterste bewegend.

Steeds opnieuw laat Van Aalten zien dat het leven een herhaling is. Redt Gino in de jaren dertig een oost-Europees meisje -Doesjka- dat zwaar onder de invloed van pillen is, zeventig later helpt een vrouw uit het Oostblok Gino's kleinzoon Salvador, die  zich te buiten is gegaan aan drugs. 

Is Doesjka in de jaren dertig nog een meisje, in de jaren zestig komt haar naam terug als codenaam voor een spionageactie.  En waar in diezelfde jaren zestig ABC nog voor een protestmars stond, geldt de afkorting in de jaren negentig als naam van een popgroep.

Door deze –en nog veel meer- lijntjes, maakt Van Aalten er een hecht verhaal van. Het taalgebruik is prettig en leest gemakkelijk, voor wie er oog voor heeft zit er nog een hele lading onder. Ofwel: Van Aalten maakt zich er niet gemakkelijk vanaf. Wat ik verder erg bewonder in zijn schrijven, is dat hij zich echt goed en herkenbaar inleeft in de vier personages die het verhaal vanuit hun eigen perspectief vertellen.

En waarom genoot ik nou zo van dit boek?
Qua leeftijd zit ik precies tussen Eduard en Salvador in. Ik was erg jong al geïnteresseerd in politiek, geschiedenis en actualiteit. Praagse lente, Parijse studentenrevolutie, Maagdenhuisbezetting, Damslapers, Vondelpark, kraken, maar ook de enorme nieuwbouwwijken vol verdwaalhofjes, de zitkuil, het bruine ribfluweel, de ruime seksuele moraal met NVSH, sleutelclubs en partnerruil, onderwijsvernieuwingen en de alternatieve spelling, de aanslag op de Gasunie in Ravenstein, nikkelen guldens, het is me allemaal niet vreemd. Veel fragmenten waren voor mij een trip through Memory Lane. Van Aalten is een stuk jonger dan ik, hij zou qua leeftijd mijn zoon kunnen zijn. Ik vind het dan ook heel knap hoe hij die sfeer zo neer heeft kunnen zetten, terwijl hij deze tijd niet zelf heeft meegemaakt. Sommige details kloppen niet, die zijn bijvoorbeeld iets te vroeg geplaatst. Maar die zijn peanuts in het totaal. De sfeer, daar gaat het om en die is goed!

Datzelfde geldt voor de jaren ´80, ´90 en ´00, het klopt gewoon.

In die zin heb ik van dit boek genoten.

Maar waar wringt het dan nog een beetje?

Wat mij betreft zouden de personages verder uitgediept mogen worden. Gino's karakter, zijn drijfveren, zijn angsten, passies enzovoorts worden nog uitgebreid beschreven. Bij de volgende generatie –Eduardo- is het al iets minder en de jongste twee generaties –Salvador en Luca- komen er bekaaid af. Soms krijg ik de indruk dat de schrijver teveel wil. Hij wil én een zo uitgebreid mogelijke geschiedenis van Nederland en de wereld neerzetten, én een geschiedenis van een familie. Ondanks dat ik genoot van de herkenning, zou wat mij betreft de algemene geschiedenis wat beperkt mogen worden ten faveure van de familiegeschiedenis en de daarin voorkomende personages. 

Verder mis ik het temperament. Waarom kies je als schrijver voor een Italiaanse familie en laat je die herkomst bijna alleen maar terugkomen in het feit dat de familie jaar na jaar in hetzelfde huis en in dezelfde streek vakantie viert? Ik ken genoeg Nederlandse families met een tweede huis in het buitenland, die dat ook doen. Op deze manier heeft die Italiaanse afkomst weinig toegevoegde waarde.

Ondanks dat, blijft Leeuwenstrijd zeker een aanrader.

GELEZEN:

titel: Leeuwenstrijd 

auteur: Thomas van Aalten

genre: familieroman

verschijningsdatum: februari 2014

uitgever: Nieuw Amsterdam

Dit boek las ik in het kader van Een perfecte dag voor de Literatuur.

Lees hier wat andere boekbloggers ervan vonden.